جدیدترین جلسه از ویژه برنامه «آیین آواز» همراه با مراسم بزرگداشت استاد مرحوم سلیم موذن‌زاده اردبیلی در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد. در این مراسم جمعی از شاگردان این استاد آواز حضور داشتند.

در ابتدای این جلسه، ودود موذن‌زاده فرزند استاد موذن‌زاده در پیامی ویدئویی گفت: پدرم دارای صدای بسیار زیبا و گیرایی بود و شاید بتوان گفت كه تا قرن‌ها نتوانیم چنین صدایی را مجدداً بشنویم. یكی از ویژگی‌های خاص صدای او این بود كه هم می‌توانست بم‌ترین صداها را به نمایش بگذارد و هم زیرترین صداها را اجرا كند. براساس اصول و قواعد، نباید چنین چیزی رخ بدهد و یك حنجره توان یكی از این دو حالت را داشته باشد. علاوه براین، صدای او هم حجم زیادی داشت و هم از وسعت بالایی برخوردار بود. تحریرهای پرصلابتی داشت كه حتما نمونه‌هایش را دیده‌اید.
وی اضافه كرد: اجراهای او دارای ابعاد و ویژگی‌های مختلفی بود و به نظرم در دوران حیاتش این ویژگی‌ها به خوبی شناخته نشد. فكر می‌كنم كه باید این ویژگی‌ها را آنالیز و بررسی كرد تا در اختیار نسل‌های بعدی قرار گیرد. در طول یك اجرای دو ساعته، هیچ وقت صدایش تغییری نمی‌كرد و بدون آنكه خسته شود،‌ می‌خواند. برای ادای كلام در اجراهایش حساسیت ویژه‌ای داشت و به همین دلیل در انتخاب شعر وسواس زیادی داشت. وقتی به اجراهای او نگاه كنید می‌بینید كه كلمات به صورت دقیق و درست ادا شده است.
او در پایان گفت: یكی از ابداعات استاد سلیم موذن‌زاده این بود كه اجرا را با اشعار عربی آغاز می‌كرد، سپس با موسیقی ردیفی ایرانی ادامه می‌داد و عمدتا یك دستگاه آوازی كامل را با گوشه‌هایش می‌خواند. در نهایت نیز سراغ زبان مادری‌شان می‌آمد.
داود علیزاده موسیقی‌دان، دیگر سخنران این جلسه بود. او گفت: استاد موذن‌زاده در توصیف مصائب آیینی اهل بیت كم‌نظیر بود. شیخ كریم موذن‌زاده پدر این خانواده معزز، دارای ویژگی‌های خاصی بوده است. او شخصیتی مؤمن، متعهد، معتقد و یكی از معتمدین اردیبل به شمار می‌رفته است. این پدر در تربیت اولاد صالح و عاشق اهل بیت چنان كوشا بوده كه هركدام‌شان دارای ویژگی‌های خاصی‌اند. گفته می‌شود كه نعیم موذن‌زاده صدای بسیار زیبایی داشته، اما او در دوران جوانی حیات را بدرود گفته است. بعد از ایشان، رحیم موذن‌زاده است كه صدای اذانش در همه كشورهای علوی پیچیده و جاوید است.
وی اضافه كرد: استاد سلیم موذن‌زاده شخصیت كم‌نظیری است. همانطور كه فرزند ایشان اشاره كردند، او مبتكر و ابداع‌كننده سبك جدیدی در اردیبل بودند. تا پیش از وی، همه نواها آیینی بود، اما استاد موذن‌زاده مخلوطی از نواهای سنتی و مدرن را ارائه كرد كه در جامعه جدید بود.
هیچ وقت غیبت نكرد و نماز اول وقتش ترك نشد
علیزاده با اشاره به ویژگی‌های هنری سلیم موذن‌زاده گفت: یكی از ویژگی‌های ایشان تعهد و عشق به كار بود. وقتی او می‌خواند، واقعا با عشق و علاقه بود و شاید به همین دلیل است كه زمانی كه اجرا می‌كرد،‌ شنوندگان خسته نمی‌شدند. بنده نزدیك به نیم قرن در خدمت ایشان بودم و افتخار می‌كنم كه سال‌ها پای منبرش بودم. استاد موذن‌زاده خیر بود و بعد از فوتش مشخص شد كه تا چه اندازه از مستمندان دستگیری می‌كرد. فكر می‌كنم مهم‌ترین ویژگی اخلاقی او این بود كه هیچ وقت در زندگی‌اش غیبت نكرد و نماز اول وقتش ترك نشد. سلیم موذن‌زاده عشق به اهل بیت داشت و سال‌ها نوكری امام حسین را كرد.
صدا و سیما در نمایش آثار استاد موذن‌زاده بی‌انصافی كرده است
شهروز حبیبی مداح اهل بیت و از شاگردان سلیم موذن‌زاده اردیبلی در بخش پایانی این مراسم گفت: آثار استاد سلیم موذن‌زاده اردبیلی موجب بركت و وحدت در جهان اسلام و تشیع بوده است. صدای او اعجازی الهی داشت و اخلاصی كه داشت تاثیر این آثار را چند برابر می‌كرد. صدا و سیما تنها به چند اثر استاد موذن‌زاده اكتفا می‌كند و به نظرم بی‌انصافی است، چرا كه آقای موذن‌زاده بیش از 500 اثر تاثیرگذار و ارزشمند تولید كرده است. معتقدم اثر «زینب زینب» كه بسیار هم جهانی شده از جمله آثار متوسط استاد است و در كنار آن كارهای دیگری دارد كه واقعا شنیدنی است. استاد موذن‌زاده برای هر مناسبتی اثر تولید كرده و به نظرم لازم است كه این آثار بیشتر از گذشته پخش شود. به نظرم هنوز ایشان مظلوم واقع شده است.
وی تاكید كرد: خواننده‌هایی داریم كه یك دانگ صدا دارند، اما آن قدر اسم‌شان تكرار شده است كه همه آنها را می‌شناسند اما استاد موذن‌زاده با آن صدا و اجرا هنوز هم ناشناخته مانده است. تك‌تك‌ ما در این راستا وظیفه‌ای داریم كه باید ادا كنیم.
این مداح اهل بیت با اشاره به ویژگی‌های هنری موذن‌زاده گفت: از ویژگی‌های هنری او تلفیق شعر و موسیقی به صورت صحیح است. همیشه بر ردیف‌خوانی تاكید می‌كردند و همواره می‌گفتند كه ذاكرین، مداحان و خوانندگان باید به ردیف‌های آوازی آشنا باشند. اگر امروز شاهد نوعی از هم‌گسیختگی در بعضی اجراها هستیم به این دلیل است كه با ردیف‌های آوازی نا‌آشنایند. وقتی از كنار یك مجلس رد می‌شوید نمی‌دانید كه مولودی می‌خوانند یا مراسم عزاداری برپاست. در حقیقت، ملودی‌ها تكراری شده است. این اتفاق در حالی است كه استاد موذن‌زاده بین این دو تفكیك می‌كرد.
ملودی «زینب زینب» از «ایران ایران» رویگری برداشته شد اما خودش هم نفهمید!
وی سخنان خود را با نقل یك خاطره به پایان رساند و گفت: همانطور كه می‌دانید اكثرا آهنگ‌های ما كاور است و در این زمینه ضعف‌هایی داریم. خاطرم هست هر آهنگی كه به ایشان پیشنهاد می‌دادیم تا قطعه‌ای را بر آن سوار كنند، لباس جدیدی بر آن می‌پوشاند. به یاد دارم كه یكبار در همایشی خدمت آقای رضا رویگری رسیدم و به ایشان گفتم: استاد موذن‌زاده یكی از آهنگ‌های شما را اجرا كرده است. پرسید: «كدام آهنگ؟» پاسخ دادم: آهنگ زینب زینب. گفت: «آن را شنیده‌ام. مگر آهنگ من است؟» پاسخ دادم بله؛ از آهنگ «ایران ایران» شما برداشته شده است. استاد موذن‌زاده آن را به گونه‌ای اجرا كرده كه حتی خواننده اصلی متوجه نشده است.
پایان پیام/