آلبوم «یك دم یار» به آهنگسازی امیرفرهنگ حاتمی و خوانندگی پوریا اخواص یكی از مجموعه‌های جدید موسیقایی است كه طی روزهای گذشته در دسترس مخاطبان و علاقه مندان موسیقی كلاسیك ایرانی قرار گرفته است.

«زهر شیرین» با شعر فریدون مشیری، «جان عطار» با شعر عطار نیشابوری، «راز و نیاز» با شعر هوشنگ ابتهاج، «عشق هزارساله» با شعر هوشنگ ابتهاج قطعاتی هستند كه در این آلبوم گنجانده شده اند. این در حالی است كه پوریا اخواص خواننده، امیرفرهنگ حاتمی نوازنده تار، دیوان و هم خوان، كریم قربانی نوازنده ویولنسل، علیرضا دریایی نوازنده كمانچه، صابر سوری نوازنده عود، فرید لطفی نوازنده قیچك آلتو، امیر خیری نوازنده تمبك، بندیر، دم دم، فرهاد احمدی نوازنده دف و كاخن، محمد نادری نوازنده سنتور و تارا حاتمی هم خوان گروه اجرایی این آلبوم را تشكیل می‌دهند.

امیرفرهنگ حاتمی آهنگساز در توضیح این آلبوم نوشته است:

«یك دم یار» سرانجام جلوه روشن جان در آئینه دیده درون است؛ پرتوی از نور هستی پاك كه در خلوت جانم آتش زد و مرا به شور، اشتیاق و شگفتی و سرمستی فرو برد. آن نور یگانه كه از سرچشمه نهان بر ساحت ادراك تأیید، حجاب میان خرد و عشق شد. در این میان به جز نغمه‌ها و صداها مجال شرح این كشف درونی نبود؛ چرا كه در عرش غیب، جایی كه كلام محدود از عظمت هویت سرتسلیم فرود آورد، جز نغمه موسیقی ازلی، زبان فطرت و آوای وجود، راهی به بیان آن حال لایتناهی نبود. وجز این، نه زبان دیگری می‌شناختم و نه ابزاری برتر از آن داشتم تا از آن مدد جویم. پس آن چه شنیده می‌شود، بیان حال است نه گفته صریح؛ نشانه است، نه كلامی روشن. نیاز، جلوه‌ای از ذات درون و نه بازتابی از نشانه‌های بیرونی بود.

در راه بیان حقیقت و انتقال حال، از منابع جاودانه سخن بزرگان ادب فارسی چون فریدون مشیری، هوشنگ ابتهاج، فیض كاشانی و به ویژه عطار نیشابوری بهره جستم. مواجهه با اشعار عمیق و ملكوتی عطار، تجلی برجانم بود كه تمام هستی ام را دگرگون ساخت و سرچشمه الهامی بی بدیل برای پدید آمدن اثر پرپیكر و شورانگیز «جان عطار» به عنوان طولانی‌ترین و روح بخش ترین بخش این مجموعه و اوج این آلبوم شد.
این اثر نخستین گام من در وادی آهنگسازی است كه در حدود سال‌های 1392 تا 1394 خلق شد؛ گامی كه هرچند در ظاهر نشانه‌هایی از خامی طبیعی تجربه‌های نخستین را در خود دارد اما در باطن سرآغاز سلوكی صوتی است. سلوكی كه از ندانستن می‌گذرد تا به كشف و شهود برسد. پس ناپختگی، نه مانع كه بستری بود برای رهایی از جبر فرم‌ها و ساختارهای تثبیت شده؛ تجربه‌ای برای زیستن در آزادی آوا در گستره بنیادین موسیقی، نه دانشی آموخته داشتم و نه مشق و مرشدی كه طریق را بنماید. آنچه رخ داد نه از جنس ابداع كه اشارت بود. فقدان راهنما، تلاش برای بازیافت نغمه‌ای كه پیش از آنكه دانسته شود، شنیده و حس شده بود. صدایی نه از بیرون كه از ساحت ناپیدای درون، از افقی فراموش شده كه همچون یادآوری قدسی به هیئت نغمه تجلی می‌كرد.

«یك دَمِ یار» لحظه‌ای است كه نوری ناپیدا بر جان می‌تابد و در سكوت به نغمه بدل می‌شود؛ سفری از خامی به كشف، از سنت به زبان شخصی. این اثر آمیزه‌ای است از موسیقی دستگاهی ایران و نغمه‌های كهن اقوام، آمیخته با شعر عارفان؛ نه روایت است و نه تصنیف، بلكه آوایی برآمده از نیاز، شور و تأمل و نخستین گام در راهی بی‌پایان.

قطعات مجموعه به شكلی زنجیروار و برای اجرا شكل گرفته‌اند. با آنكه فرآیند ضبط در استودیو به‌صورت منفصل انجام شد، وحدت شنیداری اثر با اجرای زنده هم‌تراز است؛ جز در قطعه «تن-ها» كه ابتدا برای گروه كُر چهارصدایی و آواز ساخته شده بود و در جریان تولید، برای كوارتت زهی بازتنظیم شد.

جوهره این اثر ضرورتی درونی است؛ نه محصول سفارش و نه حاصل تألیف آگاهانه در چارچوبی از پیش تعیین‌شده، بلكه برآمده از عشق، رنج، شور، سكوت و لحظه‌های بی‌نامی كه جان را می‌لرزانند. موسیقی دستگاهی ایران، با همه عظمت و غنایش، برای بیان چنین تجربه‌ای به تنهایی بسنده نبود؛ از همین‌رو، به سنت‌های صوتی كردها و ارامنه نیز رجوع شد تا زبانی موسیقایی شكل گیرد كه هم ریشه در فرهنگ دارد و هم از دل تجربه‌ای شخصی و شهودی روییده است.