اسماعیل ادیب خوانساری،خواننده و ردیف‌دان و یكی از سه چهره‌ نامی مكتب آوازی اصفهان، سال 1280 در خوانسار اصفهان به دنیا‌ آمد. (1280 - 1361)



او فرزند یك روحانی به نام میرزا محمود خوانساری و شاگرد عندلیب گلپایگانی (تولایی)، سید رحیم اصفهانی، حبیب شاطر حاجی، نایب اسدالله بود.

ادیب از سال 1303 تا سال 1309 گاه در اصفهان گاه در تهران به سر می‌برد. در سال 1309 وارد خدمات دولتی شد و كار اداری خود را از 16 مهر ماه 1309 در بلدیه كه همان شهرداری تهران امروزیست آغاز كرد.

در سال 1319 وقتی برای نخستین بار در ایران رادیو ملی تاسیس شد، در حالی كه سی‌ونهمین سال زندگی را می‌گذراند به عنوان نخستین خواننده مرد به رادیوی ملی ایران دعوت شد. او در آن دوره با نوازندگانی چون ابوالحسن صبا، علی اكبرخان شهنازی، حسین یاحقی، مهدی خالدی، مرتضی محجوبی همكاری می‌كرد. و‌آثار فراوانی را خواند،این دوره را باید درخشانترین دوره آوازی ادیب نام‌ نهاد كه متاسفانه از آن كمتر ضبطی وجود دارد.

آثار او در صفحات گرامافون 78 دور(صفحات سنگی)، آثار رادیویی، آوازها و تصانیف همراه با ساز و اركستر و تعداد بیشماری ضبط‌های خصوصی و خانگی به‌جا مانده‌است. از آوازهای محلی بختیاری (اجرا شده بااركستر انجمن موسیقی ملی) شلیل و خون دل قابل ذكر است، ادیب خوانساری دربرنامه برگ سبز و گل‌های جاویدان هم چندین اجرا داشته‌است.

دیسكوگرافی آثار استاد ادیب‌خوانساری بر روی صفحات سنگی 78 دور رامی‌توان از لحاظ زمانی به چهار دوره تقسیم كرد: 1. توسط كمپانی هیزمسترزویس، تهران، زمستان 1306 شمسی. 2. توسط كمپانی هیزمسترزویس، تهران، تابستان 1308 شمسی. 3. توسط كمپانی بایدافون، تهران، اوایل 1309 شمسی. 4. توسط كمپانی هیزمسترزویس، تهران، 1326 شمسی. در مجموع آثار ضبط شده از استاد ادیب خوانساری بر روی صفحات سنگی گرامافون 78 دور، 80 روی صفحه می‌باشد.

برخی از دوستان ادیب همانند مرحوم سید حسن كسایی و دكتر ساسان سپنتا،محقق و روزنامه‌نگار، معتقدند ،آثار ضبط شده ادیب خوانساری موجود در آرشیو رادیو، توسط مشیر همایون شهردار، رییس وقت موسیقی رادیو به دلیل كدورت قدیمی با وی پاك شد و از بین رفت و به این ترتیب گنجینه مهمی از موسیقی اصیل ایرانی نابود شد. اما در مقابل امین‌الله رشیدی، در كتاب خاطراتش نوشته است كه این ماجرا را با مشیرهمایون در میان گذاشته و او این مسئله را تكذیب كرده است.

آثاری كه از این استاد بزرگ باقی مانده، ضبط‌های خصوصی و خانگی و ردیف آوازی وی است كه در سالهای كهولت او ضبط شده و به جا مانده‌است.

ردیف آوازی او را عباس خوشدل، آهنگساز و موزیسین، به دستور وزیر فرهنگ و هنر وقت ثبت و ضبط كرد كه در سال‌های بعد از انقلاب از سوی انتشارات چهارباغ به بازار كتاب عرضه شد.

دختر مرحوم ادیب‌خوانساری هم كتابی را كه به زندگی و آثار و آرای دوستان و بزرگان موسیقی درباره ادیب اختصاص دارد، منتشر كرد.
ادیب خوانساری در سال 1361 دار فانی را وداع گفت.

سردبیر: سحر فخاری

  • #ادیب خوانساری #اسماعیل ادیب خوانساری #برگ سبز #دیسكوگرافی #رادیو ملی ایران #عندلیب گلپایگانی #مشاهیر موسیقی ایران #یا حقی

مشاهیر

  • پرویز مشكاتیان

  • ابراهیم سرخوش

  • حمید سبزواری

  • حسین صبحدل

  • مجید انتظامی

  • حسین تهرانی

  • احمدعلی راغب

  • اردشیر كامكار

  • شهرداد روحانی

  • كیوان ساكت