اركستر موسیقی ملی ایران از مجموعه های بنیاد فرهنگی هنری رودكی در تازه ترین كنسرت خود با نام «مانده با نگاهی» كه شامگاه روز یكشنبه هجدهم خرداد به صحنه رفت، آثار منتخبی از زنده یاد همایون خرم آهنگساز و نوازنده فقید موسیقی ایرانی را به رهبری اركستر همایون رحیمیان، تك نوازی ویولن بابك شهركی و خوانندگی محمد عبدالحسینی در تالار وحدت تهران پیش روی مخاطبان قرار داد.

در این كنسرت كه با حضور پرتعداد مخاطبان، خانواده مرحوم همایون خرم و تعدادی از مدیران فرهنگی از جمله بابك رضایی مدیركل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد اله یاری مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودكی، امیرحسین سمیعی معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز همراه بود، 11 قطعه «روزی تو خواهی آمد» با كلام محمدعلی شیرازی، «رفته» با كلام معینی كرمانشاهی، «یارم گره برمو زده» با كلام بیژن ترقی، اثر بی كلام «راز دل» با تك نوازی ویولن بابك شهركی (از شاگردان مهم مرحوم همایون خرم)، «ساغرم شكست ای ساقی (طاقتم ده)» با كلام معینی كرمانشاهی، «وای از شب من» با كلام رهی معیری، «لطف بیكران» با آهنگسازی و تنظیم همایون رحیمیان و كلام حافظ، اثر بی كلام «اشك من هویدا شد» با تك نوازی ویولن بابك شهركی، «پیك سحری» با كلام كریم فكور، «تو ای پری كجایی» با كلام هوشنگ ابتهاج و «اوج آسمان» با كلام كریم فكور به علاقه مندان آثار زنده یاد همایوم خرم ارائه شد.

آن چه از تازه ترین كنسرت اركستر موسیقی ملی ایران به مخاطبان ارائه شد، ارائه و انتخاب یك بسته موسیقایی مخاطب پسند از آهنگساز فقیدی بود كه طی سال های حیاتش آثار گوش نوازی را به واسطه حضور خوانندگان مطرح ارائه داده است، مسیری كه می توانست در این كنسرت با اتكا به رهبر اركستری به نام همایون رحیمیان و حضور جمعی از نوازندگان كشورمان نیز به عنوان یكی از جلوه های جذب مخاطب بیشتر البته با اتكا به حضور خوانندگان شناخته شده تری مورد توجه قرار گیرد.

شرایطی كه طبیعتا دستمزد بالای این هنرمندان و البته برخی ملاحظات منطقی و غیرمنطقی كه برای حضور در این مجموعه دارند طبیعتا به عنوان یكی از موانع اصلی حضورشان در این گونه برنامه ها به حساب آمده و مدیران اركسترها را نیز در تنگنای انتخاب خواننده قرار می دهد. مسیری كه پیش تر با حضور هنرمندان صاحب نام این عرصه نشان داده بود كه می تواند بخش اعظمی از موضوع مهم جذب مخاطب اركسترهای دولتی را به عهده بگیرد اما به دلیل بسیاری از اتفاقات ریز و درشتی كه در مسیرشان به وقوع پیوست مانع از استمرار این جریان شد.

البته جریانی كه به آن اشاره شد، می تواند حتی به عنوان یك «توفیق اجباری» هم برای مدیریت اركسترها به حساب آید كه با اتكا به سرمایه ها و استعدادهایی كه در جریان برگزاری جشنواره هایی چون «هنرستان های هنرهای زیبا»، «جشنواره موسیقی جوان»، «جشنواره موسیقی نوای خرم»، «جشنواره موسیقی امیرجاهد» و سایر رویدادهای مشابه كشف می شوند، شرایطی مهیا شود كه مانند مدارس پیشرفته استعدادیابی حوزه فوتبال در دنیا، این هنرمندان جوان و مستعد در بهترین شرایط آموزش، تربیت یافته و پس از طی اصولی و آگاهانه آنچه باید از فرآیند حرفه ای حضور در كنسرت ها بدانند، در همین اركسترها به عنوان خواننده فعالیت كنند. پیشنهادی كه می تواند با طرح های مطالعاتی بیشتر در ردیف كارهای مهم مدیریت اركسترها قرار گیرد و در سالی كه مزین به «سرمایه گذاری در تولید» است به معنای واقعی كلمه اجرایی شود.

به هر ترتیب تازه ترین اجرای كنسرت اركستر موسیقی ملی ایران نشان داد كه موضوع انتخاب رپرتواری مناسب برای مخاطبان امر مهمی در توسعه موسیقی جدی برای گوش شنیداری جامعه ایرانی است و می تواند دریچه جدیدی را برای شناخت آثار هنرمندان پیشگام عرصه موسیقی باز كند. بی تردید كیفیت اجرای درست این آثار در حوزه های اركسترال با اتكا به ذائقه طیف های مختلف مخاطبان، امری ضروری به نظر می آید و قطعا از نگاه كارشناسان این حوزه متوجه انتقاداتی هم است اما طبیعتا می تواند به عنوان یك ظرفیت كه فكر و ذكرش تنها برگزاری كنسرت و پركردن كارنامه فعالیت های یك اركستر دولتی نیست، مورد توجه بیشتری قرار گیرد.

در همین راستا علیرضا میرعلی نقی پژوهشگر عرصه موسیقی درباره كنسرت برگزار شده اركستر موسیقی ملی نوشته بود: «آثار بر جای مانده از ویولن‌نواز و نغمه‌پرداز نامی عصر ما، استاد همایون خرم، با برخورداری از استقبالی ورای حد تصور (در قیاس با سرنوشت آثار ماندگار دیگر هنرمندان هم نسلش)، در اجراهایی متنوع (چه از لحاظ تنظیم اركسترال با محوریت هارمونی و سازبندی و چه جایگزینی كلامی تازه و نیز خوانندگانی متفاوت)، صدرنشین مجموعه عظیم موسیقی‌های باكلام در هفتاد سال اخیر شناخته می‌شود. این حد از استقبال و ماندگاری، به ویژه در سی سال گذشته، حتی برای آفریننده آن آثار نیز دور از انتظار بود!

او برای بسیاری از ساخته‌های خود، مصرفی در حدود همان پسندهای زمان ساخت‌شان را حدس می‌زد و مخاطبانش، مردمانی بودند كه حاصل آفرینش‌های هنری در حوزه كلام ملحون را از مجرای یگانه رسانه فراگیر در كل كشور (رادیو) می‌شنیدند و با ترانه‌ها، خاطره‌ها می‌ساختند. رمانتیسم مخصوص موسیقی شهری معاصر، همزمان با پیدایش طبقه متوسط جدید در جامعه ایران، متولد شده بود و موسیقی‌دانان معروف رادیویی در كار تامین نیازهای عاطفی/روانی این قشر نوپا بودند: ابتدا، مجید وفادار و بعد، مهدی خالدی، و سپس همایون خرم كه از سال 1334 حضور خود به عنوان نواپرداز/نوازنده را اعلام كرد و تا پایان عمر، با جدیت و بی‌وقفه ادامه داد. اما امروز، ساخته‌های او جایگاهی مانند آثار كلاسیك یافته‌اند و بسی بیش از دوران گذشته اجرا می‌شوند.

دوره 25 ساله نخست در فعالیت او، مقارن با عصر زرین تولید ترانه در موسیقی شهری ایران بود. اما آنچه كه همایون خرم را بر مسندی مخصوص نشانده، سلسله ای از خصوصیات ممتاز است؛ از یك عمر آموختن و استاد دیدن (در موسیقی و ادبیات) تا ذكاوت كم‌نظیر در شناخت عوامل موثر برای تعالی در ساخت و ادراك دقیق در زمان مناسب برای ساخت و ارائه، تربیت مستحكم اخلاقی (برخاسته از خانواده)، بهره‌وری هوشمندانه از علومی چون ریاضی و مهندسی در جهت اعتلای ساختار آثار خود، درون‌بینی عمیق و استعداد درك مفاهیم معنوی كه تأثیرگذاری آثار او را تثبیت كرد، همه و همه، وجود هنری و انسانی او را لایه لایه ساخت و در گذر زمان، شكل داد. شیوه معاش وی، برآمده از تحصیلات مهندسی‌اش این فراغت بال را به او داد كه فارغ از اضطرارهای معمول زندگی اهل موسیقی، بیافریند و زیر فشار سفارش كسی یا جایی نباشد. با این حال، هم كیفیت و هم كمیت كارنامه او شگفت‌آور و بی‌بدیل است. برای نمونه، تنها برای یكی از خوانندگان مورد علاقه‌اش بیش از یكصد اثر ساخته است. آثار اجرا نشده او بسیارند و تا سال‌ها برای كشف و كار، جا دارند. خوانندگان بسیاری، گوی هنر خود را در میدان همایون خرم زده‌اند و با اجرای آن آثار ماندگار بخت خود را آزموده‌اند.

استاد همایون خرم جز در قالب ترانه، اثری نساخت. او از كلاسیسم مكتب استاد ابوالحسن صبا برآمد و ضمن حفظ پیوند وفادارانه‌اش با آن، طلایه دار رمانتیسم ویژه خود نیز شد. ساخته‌های او برخی در امتداد مستقیم موسیقی دستگاهی و بعضی دیگر، تحول یافته‌اند و در بسیاری از آنها می‌توان ساختاربندی دقیق و تفكر منطقی را در تلاقی مجذوب كننده‌ای با شهود ناب و لحظه‌هایی هوش‌ربا از غافلگیری هایی عالی، شنید و بارها شنید. بنیاد فرهنگی و هنری رودكی با آمیزه‌ای از مسئولیت و شناخت، امكان ممتازی برای ورود به دنیای زیبای موسیقی این استاد بی‌بدیل را فراهم كرده‌است. رهبر اركستر، تنظیم‌كننده/سولیست و نیز خواننده آن، هر سه در كار خود خبره و در سطح والا، مورد احترام جامعه حرفه‌ای موسیقی هستند و ترجمانی توانا برای اجرا و شنیدن ساخته‌هایی از هنرمندی كه زمانه، نفاست و عیار هنری عالی او را نشان داده‌است.»

براساس این گزارش مسعود آذین نوازنده تار، آناهیتا رمضانی نوازنده تار، علی عابدین نوازنده سنتور، پوریا شیوافرد نوازنده نی، مهران خانزاده نوازنده عود، مریم ملا نوازنده تمبك گروه نوازندگان سازهای ایرانی تازه ترین كنسرت اركستر موسیقی ملی ایران را تشكیل می دادند.

مازیار ظهیرالدینی نوازنده ویولن و كنسرت مایستر، امیر مینوسپهر، علیرضا خلج اسماعیلی، هلیا محمدولی بارفروش، رمیصا نفیسی، زهرا كریمی، فرناز دارویی، فاطمه بلادر، فرمهر حسن بیگلو، كارین علی محمدی، سینا افتخاری نیا، فرناز زندیه، درسا میناسازی نوازندگان ویولن یك، آرش جامع، بهنام آقاجانیان، نگین سمایی، امیر نظری سالاری، حمید خدایی، امیرمهزیار قاسمی، پارسا معین نوازندگان ویولن دو، هومن اتابكی، همایون هاشم زاده، امیرحسین طایی، جاوید پناهی، آریان زمانی، فرگل ساكت نوازندگان ویولا، مجید اسماعیلی، محمدحسین غریبی، علی آقاجانی، غزاله شیرازی، سینا آذرآباد، نرگس فلاح پسند، زهرا ساجدی نوازندگان ویولنسل، سروش كاكاوند، هادی اسماعیلی، پریا اكرمی، نازنین احمدی نوازندگان كنترباس، فرشید حفظی فر، حسام صدفی نژاد نوازندگان ابوا، شهرام ركوعی و روشنك نوشی نوازندگان فلوت، سایوری شفیعی، محمد ملك لی، گلرخ رجایی نوازندگان كلارینت، امیر ملكی زاده، مه یاس واقف زاده نوازندگان فاگوت، ریحانه رفیعی و امیرحسین گرگین نوازندگان هورن، امیررضا صالحی و آرمان فتاحی نوازندگان ترومپت، عرفان فرشی زاده نوازنده تیمپانی، ماهان ببری و شیما حكیمی نوازندگان پركاشن، پیمان جوانمرد نوازنده پیانو هم بخش دیگری از نوازندگان اركستر موسیقی ملی ایران در كنسرت «مانده با نگاهی» را تشكیل می دادند.